PHÒNG CHỐNG TÁC HẠI CỦA RƯỢU, BIA
12/07/2022
Theo tổ chức phi chính phủ
HealthBridge tại Việt Nam cho thấy mỗi năm cả nước ta tiêu thụ khoảng 3 tỷ lít
bia, 200 triệu lít rượu. Đáng lưu ý khi có đến 70% đàn ông Việt Nam uống rượu,
bia và cứ trong 4 người thì có 1 người sử dụng rượu, bia ở mức độ có hại. Bất
kể từ dịp gì, từ các buổi liên hoan cho đến các đám hiếu, hỷ và thậm chí trong
cả các bữa cơm hàng ngày người ta vẫn uống bia rượu như một nhu cầu tất yếu. Và
nhiều người vẫn nghĩ, mỗi tuần uống 2-3 lần, mỗi lần dăm bảy chén là bình
thường, có gì mà nguy hại. Chính sự coi nhẹ này một phần lý giải vì sao tỷ lệ
mắc các bệnh liên quan đến rượu bia ở nước ta lại ngày càng gia tăng.
Ngoài những tác hại dễ
nhận thấy sau khi uống như: đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, chất cồn
trong rượu bia còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, gây ra nhiều tác
hại cho cơ thể mà chúng ta không ngờ tới.
Đáng lưu ý nhất là rượu
bia gây hại mạnh nhất lên gan, có thể dẫn tới các bệnh lý nghiêm trọng về gan,
khiến gan không chuyển hóa được chất độc, làm các độc tố tồn ứ trong cơ thể,
gây độc cho các cơ quan. Việc này tạo thành vòng lặp lại khiến cơ thể suy yếu
nhanh chóng và rất dễ mắc các bệnh lý về gan sau như xơ gan do rượu hoặc ung
thư gan.
Ngoài các bệnh lý về
gan, những người uống nhiều rượu bia còn phải đối mặt với hàng hoạt các vấn đề
về sức khỏe như bệnh lý tim mạch, gút, viêm loét dạ dày - tá tràng, tiểu đường,
cao huyết áp...gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bản thân, gia đình và
xã hội.
Với mục tiêu nhằm giảm
tác hại của việc sử dụng rượu, bia đối với sức khỏe, xã hội, kinh tế thông qua
các biện pháp về giảm mức tiêu thụ rượu, bia; quản lý việc cung cấp, hạn chế
tính sẵn có của rượu, bia; giảm tác hại, bảo đảm nguồn lực để phòng, chống tác
hại của rượu, bia góp phần bảo vệ, nâng cao sức khỏe người dân, phòng ngừa tai
nạn giao thông và các tác động đến kinh tế, xã hội, ngày 14/6/2019, tại kỳ họp
thứ 7, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia
(sau đây gọi tắt là Luật) có hiệu thi hành từ ngày 01/01/2020. Để việc triển
khai thực hiện có hiệu quả các quy định của Luật trong thực tiễn cuộc sống,
chúng ta cần lưu ý một số quy định sau:
Thứ nhất: Cấm
ép buộc người khác uống rượu, bia: Tại khoản 1 Điều 5 Luật quy định cấm hành
vi: “Xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia”.
Kể từ ngày 01/01/2020, người nào thực hiện hành vi xúi giục, kích động, lôi
kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia là vi phạm pháp luật. Hành vi xúi giục,
kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia có thể hiểu là hành vi rủ
rê, ép người khác uống không theo ý muốn của họ hay là hành vi thách đố nhau
uống rượu, bia.
Thứ hai: Đã
uống rượu, bia thì không lái xe: Tại Điều 5 của Luật có 13 hành vi bị nghiêm
cấm, trong đó đáng chú ý là hành vi: “Điều khiển phương tiện giao thông
mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”. Như vậy, việc cấm lái
xe khi vừa uống rượu, bia đã chính thức được luật hóa. Đây là một quy định hoàn
toàn mới so với quy định trước đây được quy định trong Luật Giao thông đường bộ
năm 2008, đó là “Cấm điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc
hơi thở có nồng độ cồn vượt mức quy định của pháp luật về an toàn giao thông”.
Điều này đồng nghĩa với việc chỉ cần người điều khiển phương tiện giao thông mà
trong máu có nồng độ cồn là đã vi phạm chứ không cần phải có nồng độ cồn vượt
mức so với quy định trước đây thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Đây
là một điểm mới rất quan trọng mà tất cả chúng ta cần phải nắm rõ để tránh vi
phạm. Quy định này cũng nhằm giảm thiếu đến mức thấp nhất những vụ tai nạn giao
thông nghiêm trọng xảy ra do lái xe sử dụng rượu, bia thiếu ý thức, không tuân
thủ pháp luật trong thời gian qua.
Hiện nay, việc xử phạt
đối với hành vi “Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi
thở có nồng độ cồn” được thực hiện theo Nghị định số 100/2019/NĐ-CP
ngày 30/12/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực giao thông đường bộ và đường sắt (thay thế Nghị định số 46/2016/NĐ-CP ngày
26/5/2016 của Chính phủ), theo đó, các mức xử phạt đều cao hơn so với trước
đây.
Thứ ba: Không
quảng cáo rượu, bia dưới 5,5 độ trong thời gian từ 18 giờ đến 21 giờ. Theo quy
định, việc quảng cáo đối với rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên bị nghiêm
cấm. Đối với trường hợp quảng cáo rượu, bia có độ cồn dưới 5,5 độ phải tuân thủ
các quy định nghiêm ngặt tại khoản 3 Điều 12 của Luật, cụ thể: “Không
quảng cáo trên truyền hình trong thời gian từ 18 giờ đến 21 giờ hàng ngày, trừ
trường hợp quảng cáo có sẵn trong các chương trình thể thao mua bản quyền tiếp
sóng trực tiếp từ nước ngoài và trường hợp khác theo quy định của Chính phủ”.
Thời gian từ 18 giờ đến
21 giờ hàng ngày được coi là “khung giờ vàng” để quảng cáo. Việc quy định thời
gian quảng cáo trong khoảng thời gian này là một trọng những biện pháp nhằm
giảm mức thiêu thụ rượu, bia.
Thứ tư: Tổ
chức, cá nhân kinh doanh không được tài trợ bằng sản phẩm rượu, bia: Tài trợ là
hình thức hỗ trợ bằng tiền mặt, sản phẩm hay một dịch vụ nào đó của doanh
nghiệp cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân; đồng thời là một hình thức quảng cáo,
tiếp thị của doanh nghiệp. Rượu, bia là mặt hàng không khuyến khích tiêu dùng,
nên cần có quy định để quản lý hoạt động tài trợ của tổ chức, cá nhân sản xuất,
kinh doanh rượu, bia. Do đó Điều 14 quy định: “Tổ chức, cá nhân kinh doanh
rượu, bia thực hiện tài trợ phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên
quan đến việc tài trợ và không được tài trợ bằng sản phẩm rượu, bia”. Việc
quản lý tài trọ của tổ chức, cá nhân kinh doanh rượu, bia cũng là một trong
những biện pháp giảm mức tiêu thụ của rượu, bia.
Thứ năm: Phải niêm
yết thông báo không bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi
Tại khoản 5 Điều 32 của Luật quy định: “Cơ sở bán, rượu,
bia phải niêm yết thông báo không bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi.
Trường hợp nghi ngờ về độ tuổi của người mua rượu, bia thì người bán có quyền
yêu cầu người mua xuất trình giấy tờ chứng minh".
Dưới đây là
những tác hại của rượu bia gây cho người uống.
Như chúng ta đã biết,
uống rượu bia nhiều sẽ khiến chúng ta thường có cảm giác: đau nhức đầu, nôn,
mệt mỏi, lú lẫn…không những thế về lâu dài sẽ là một trong những nguyên nhân
tiềm ẩn gây ra các vấn đề liên quan đến gan, thận, thần kinh, tim mạch, ung thư
và nhiều vấn đề khác nữa…
Ảnh hưởng tới
não bộ: Khi một lượng cồn lớn vào trong cơ thể chúng gây rối loạn
bộ não của cơ thể, khiến bộ não của chúng ta không còn kiểm soát, điều chỉnh
được các hoạt động của các trung tâm dưới vỏ. Từ đó gây ra các hành động tiêu
cực của người uống như đi đứng loạng choạng, phản ứng chậm, mất kiểm soát và
liễu lĩnh hơn.
Tác hại với
dạ dày: Theo một số nghiên cứu, khi rượu bia vào trong cơ thể
chũng bị phân hủy từ ethanol thành các acetaldehyde (chất rất độc) có thể gây
viêm loét dạ dày. Khi lượng bia, rượu đưa vào cơ thể quá nhiều sẽ gây ra bệnh
viêm loét dạ dày, loét dạ dày và tá tràng.
Tác hại với
gan: Khi rượu vào cơ thể nó được hấp thụ nhanh với 20% hấp thu tại
dạ dày và 80% tại ruột non, sau 30 -60 phút tòan bộ rượu được hấp thu hết.
Sau đó, rượu được chuyển hóa chủ yếu vào tại gan (90%). Chính vì lý do
này mà chức năng ngăn các chất độc khác nhau do máu mang từ ruột hoặc ở ngoài
đến gan bị suy giảm, dẫn đến việc gan bị nhiễm mỡ, xơ gan và nghiêm trọng hơn
nữa là ung thư gan.
Tác hại với
tim mạch, huyết áp: Rượu gây ra thiếu B1, làm cho người bệnh
cảm thấy mệt mỏi, phù, tím tái, giảm khả năng gắng sức… dần dần dẫn tới suy
tim. Nhiễm độc rượu dẫn tới viêm cơ tim cấp, gây nguy cơ tử vong cao. Ngoài ra,
rượu còn gây rối loạn nhịp nhĩ hay nhịp thất, nhất là nhịp nhanh kịch phát ở
những người bình thường.
Giảm sức đề
kháng của cơ thể: Rượu bia làm giảm khả năng tấn công vi khuẩn và
phòng ngừa bệnh tật của hệ miễn dịch. Chính vì thế mà người say rượu rất dễ bị
cảm, trúng gió …
Ảnh hưởng đến
sức khỏe: Rượu bia làm suy yếu sự trao đổi chất, gia tăng axit
uric – nguyên nhân của bệnh gout. Người uống rượu sẽ thường cảm thấy đau nhức,
mỏi xương khớp.
Ảnh hưởng đến
khả năng tình dục và sức khỏe sinh sản: Đối với nam giới, nồng độ
cồn trong máu từ 8 -10 g/100cc đủ làm giãn nở mạch máu , gây cản trở quá trình
quan hệ, đặc biệt rượu bia còn làm ảnh hưởng chất lượng tinh trùng, khi kết hợp
với trứng để thụ thai dễ dẫn đến suy yếu thế hệ.
Đối với nữ giới nghiện
rượu sẽ làm suy yếu vùng hạ đồi - tuyến yên, buồng trứng dẫn đến trứng không
rụng nữa, gây rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây nguy
cơ sinh non…
Gây ra các
bệnh về tâm thần: Rượu là một chất tác động tâm thần mạnh. Sử dụng
rượu nhiều sẽ gây ra một số các bệnh lý rối loạn tâm thần.
VH-ST
Văn hóa - XH Gia Tiến